Deze week maakte het kabinet bekend waar het volkshuisvestingsfonds gaat worden besteed. Het meeste geld is toegezegd aan de vijftien burgemeesters die de brandbrief aan de minister schreven over de gevolgen van Corona. Uit eigen ervaring weten wij dat het geld daar goed besteed is. Maar veel anders steden vissen achter het net. Ze krijgen niets, terwijl ze aantoonbaar veel kwetsbare wijken hebben. Laten we hopen dat het niet bij dit volkshuisvestingsfonds blijft en ervoor zorgen dat ook deze pechvogels in de nabije toekomst kansrijk zijn.
Sommige van de pechvogels doen mij denken aan die bijstandsmoeder aan wie de toeslagen, steunpakketten en andere vormen van hulp voorbijgaan. Natuurlijk hebben zij die steun het hardste nodig, maar ze hebben simpelweg te veel aan hun hoofd om de kans te zien en te benutten. Harvard-econoom Sendhill Mullainathan en Priceton-psycholoog Eldar Shafir beschrijven in hun boek ‘Schaarste’, hoe gebrek aan tijd, geld en sociale contacten mensen vaak net de verkeerde keuzes doen maken. Helaas is dit een van de motoren achter de toenemende tweedeling.
We moeten kost wat kost voorkomen dat het volkshuisvestingsfonds voorbijgaat aan die gemeenten die de steun het hardste nodig hebben. Gemeenten die zoveel zorgen hebben dat de focus – hoe onverstandig ook – alleen op de korte termijn is gericht. Artikel 12 gemeenten, waar de beste ambtenaren noodgedwongen met andere zaken bezig moeten zijn dan het ‘aannemelijk maken van het verwachte maatschappelijke rendement’. Steden waar de burgemeester een net iets minder prominente politicus is, met een wat minder verstrekkend netwerk. Kortom, gemeenten waar schaarste is aan tijd, geld en sociale contacten.
Het is winst dat het rijk inziet dat de problemen zich lokaal manifesteren in kwetsbare wijken, maar dat deze bovenlokaal moeten worden opgelost. Maar er zijn helaas te veel steden – vooral de middelgrote - die objectief bezien de steun meer dan nodig hebben, maar aan wie het volkshuisvestingsfonds nu voorbij is gegaan. Steden met wijken die niet de veerkracht hebben er op eigen kracht bovenop te komen. Laat dit volkshuisvestingsfonds niet een eenmalige zoethouder zijn, maar wel een goede start van een structurele ondersteuning. Laten we daarbij niet in de valkuil tuimelen dat het voor de gemeenten die het het meest nodig hebben, het moeilijks is om hulp te krijgen. Dan kunnen we voorkomen dat schaarste ook hier de kloof verder vergroot.