Bij de vele onderzoeken die wij inmiddels deden naar de Veerkracht van wijken leerden wij vier lessen. Ik noemde deze al eerder in mijn blog https://www.veerkrachtigewijken.nl/post/blog-vier-lessen-bij-de-veerkracht-kaarten. In deze blog ga ik verder in op de vierde les.
Afspreken om wijkgericht samen te werken is veel makkelijker dan het volhouden. Want hoe ga je ermee om als een partner in het netwerk niet de middelen of slagkracht heeft om de afgesproken bijdrage te leveren? Boos worden en afhaken is het makkelijkste, vertrouwen behouden en ruimte creëren het meest effectieve.
Voor het echt verbeteren van zwakke wijken moeten de verschillende in de wijk actieve organisaties samenwerken vanuit een gedeelde probleemanalyse en een gedragen ambitie. Vanzelfsprekend doen ze dat samen met de bewoners. Op basis daarvan worden meerjarige en domein overstijgende afspraken gemaakt. In de vorm van prestatieafspraken, een pact, een sociaal contract of wat dan ook.
De intentie verwoorden is een eerste stap, maar in de praktijk kunnen zich bij de andere partijen belemmeringen voordoen die je vooraf niet overziet en zelfs achteraf niet begrijpt. Hoe ga je in de samenwerking bijvoorbeeld om met een zorgorganisatie die niet de middelen heeft om de afgesproken bijdrage te leveren? Wat te doen met een gemeente die niet de slagkracht heeft om vaart te houden? Hoe omgaan met de afdeling onderhoud van de woningcorporatie die er een andere logica op na blijft houden dan die nodig is voor wijkgericht werken?
De belangrijkste afspraak bij wijkgericht werken is dat alle deelnemende partijen een probleem van de één beschouwen als het probleem van allen. Bij wijkgericht werken is het immers niet te doen om de optelsom van organisatiedoelen, maar om het welzijn van individuele bewoners en de samenredzaamheid van de wijk. Word niet boos als het een ander niet lukt, maar vraag wat hem belemmert. Pak het niet over als iets stagneert, maar creëer samen de ruimte om perspectief te behouden.
Want als de afspraken niet worden waargemaakt - wie of wat de oorzaak ook is - vergroot de wijkgerichte aanpak eerder het wantrouwen dan de veerkracht. Daarom loont het soms om aandacht te besteden aan zaken die jij niet logisch vindt of om uitgaven te doen waar jij - of je toezichthouder - weerzin bij voelt. Het gaat niet alleen om nu en jouw organisatie, maar wel om de lange termijn en het hogere doel. Wijkgericht samenwerken vraagt moed, creativiteit en leiderschap.